GÖSTERGEBİLİM ÇALIŞMALARI 4. HAFTA

 Bugün sizlerle Roland Barthes'ın üç seviyeli gösterge analizini örnekler ile açıklamaya çalışacağım. Roland Barthes, düz anlam ve yan anlam kuramlarının öncüsüdür. Bu kuramlar anlamlama konusu altında yorumlanmaktadır. Düz anlam göstergenin neyi temsil ettiğini, yan anlam ise göstergenin nasıl temsil edildiğini temsil etmektedir. Düz anlamların yanlış anlaşılma gibi bir durumu söz konusu değildir. Genel olarak evrenseldirler ve insanların zihinlerinde ortak paydada çözümlenirler. Gösterge, bir gösteren ve bir gösterilenden oluşmaktadır. Gösteren düzlemi anlatım düzlemini, gösterilen düzlemi ise içerik düzlemini oluşturmaktadır. Toplumun olduğu her yerde tüm kullanımlar kendi göstergelerine dönüşmektedir. Roland'a göre birinci seviye düz anlam, ikinci seviye yan anlam, üçüncü seviye ise miti temsil eder.

  Sezen Aksu'dan örnek vermek gerekirse yıllardır Sezen Aksuya 'Minik serçe' denmekte. Bu isimden yola çıkarak;

Birinci seviye: hayranlarının minik serçe demeye başlamasıyla bu lakabı alması düz anlamdır.

İkinci seviye: Sezen Aksu'nun kısa boylu, güzel sesli olduğu  için minik serçe denmesi yan anlamdır.

Üçüncü seviye: Sezen Aksu'nun Minik Serçe filminde oynamasından sonra film ile özdeşleştirilerek adının minik serçe olarak kalması ise mittir. 

    Behzat Ç.'den örnek vermek gerekirse yıllardır Erdal Beşikçioğlu 2010 dizisinde oynadığı karakter sebebiyle komiser Behzat olarak bilinmekte.

Birinci seviye: Erdal Beşikçioğlu'nun oynadığı karakter sebebi ile Behzat Ç. olarak bilinmesi düz anlamdır.

İkinci seviye: Erdal Beşikçioğlu'nun uzun yıllar oynadığı ve karakter efsaneleştiğinden bu yan anlamdır.

Üçüncü seviye: insanlar artık Erdal Beşikçioğlu'nu komiser behzat olarak tanımaktadırlar bu yüzden bu mittir.